Türksat 6A önemli bir kazanın kurbanı olmayı kıl payı atlatmış. SpaceX firmasının Falcon 9 roketi haftada bir hava durumuna göre uzay yolculuğuna çıkıyor. 10 yıldır herhangi bir sorun yaşanmazken, geçen cuma günü önemli bir kaza meydana geldi. İnternet uyduları taşıyan Falcon 9 roketi uçuşun ilk dakikalarında üst kademe motor arızası yaşadı. Uydular menziline varamadan alçak yörüngede kaldı. Atmosfere girip yanma tehlikeleri söz konusu. SpaceX, kazanın sıvı oksijen sızıntısından kaynaklandığını duyurdu. İşte bu kaza Türksat 6A’nın başına da gelebilirdi.
En uzağa gönderdiğimiz ve en nitelikli olan milli uydumuz TÜRKSAT 6A, Cape Canaveral Uzay Üssü’nden 8 Temmuz’u 9 Temmuz’a bağlayan gece bir saatlik bir gecikmeyle 02.30’da başarılı bir şekilde fırlatılmadan önce ‘inşallah bir sıkıntı olmaz’ şeklinde dua edenlerdendim. Olmadı ve şu an yolculuğuna devam ediyor. Hizmete girmesi için biraz daha sabretmemiz lazım. Zaten bu aşamada da tüm sorumluluk bizim mühendislerimizde, TÜBİTAK Uzay ekibinde. Yapımı, fırlatılması tamam, sıra en kolay adımı olan yörüngesine yerleşmesinde.
Eğer bu fırlatma işi bir hafta gecikmiş olsaydı veya program değişikliği sebebiyle bu haftaya sarksaydı, bugün başka şeyler konuşuyor olabilirdik. TÜBİTAK UZAY, TUSAŞ, Aselsan, CTech ve Türksat gibi şirketlerimizin hiçbir etkisi ve dahli olmadan, Space X firmasının Falcon 9 roketinde meydana gelen arıza sebebiyle Türksat 6A uydumuz da sorun yaşamış olabilirdi. Çünkü Türksat 6A’dan sonraki Falcon 9 uçuşunda kaza yaşandı. Bu sebeple verilmiş sadakamız varmış diyebiliriz. Uyduya yapmak kadar güvenle ve başarıyla uzaya göndermek de önemli. Gönderemediğinizde pardonu yok, 10 yıllık emek boşa gidiyor ve 250-300 milyon USD paranız da yanıyor. Elbette tecrübe kazanmış oluyorsunuz. Aynısını 40 civar ayda yapabiliyorsunuz. Ama bu işler kolay değil. Riski almadan başarı olmuyor.
Bu uyduya emeği geçen çok temiz ruhlu, dürüst, ülke sevdalısı, liyakatli bilim adamlarımızın, mühendislerimizin ve çalışanlarımızın dualarıyla, pozitif enerjileriyle uydunun yörüngesine sağ salim gittiğini de söyleyebiliriz. Onun için onların hakları, hukukları değerli. Sahip çıkılması gerekir. Önemli bir uydu Ar-Ge projemizde imzalar var artık. Ülkemizi uyduların zirvesini yapan konuma getirdiler.
SpaceX’in 20 Starlink uydusunu taşıyan, Falcon 9 roketi fıkratılmadan kısa süre sonra arza bildirdi. Uydular, menziline gidemedi. Dünya’ya yalnızca 135 kilometre yüksekte olması nedeniyle şirket tarafından; “Mevcut maksimum itme gücümüzün uyduları başarılı bir şekilde yükseltmek için yeterli olması muhtemel değil.” şeklinde bir açıklama yapıldı. Uyduların atmosfere yeniden gireceği ve yanacağına dikkat çekildi.
Bu kaza birçok programın aksamasına da sebep olacak. Türksat 6A fırlatıldı ve sonraki fırlatmada kaza meydana geldi. İlginç bir durum. ABD Federal Havacılık İdaresi, Falcon roketlerinin tekrar uçabilmesi için sorunun giderilmesi gerektiğini duyururken, bu durumdan SpaceX’in yaklaşan mürettebatlı uçuşlarını etkileyip etkilemeyeceği de henüz bilinmiyor.
6A’nın yolculuğu devam ediyor
Türksat 6A’nıngeçici yörüngesinden nihai yörüngesine ulaşana kadar 4 farklı aşaması var. İlk adım “Yörünge Saptama.” Uydu roketten ayrıldıktan sonra ilk iş olarak uydunun haberleşme sistemleri kullanılarak mevcut yörüngesi saptanıyor. İkinci aşama “Ateşleme Parametreleri.” Uydunun konumuna göre kimyasal itki motoru ateşlemeler için en uygun zaman, süre ve ateşleme doğrultusu belirlenerek, tamamen yerli yazılım ve donanıma sahip uçuş bilgisayarına yükleniyor. Üçüncü aşama “Ateşleme Komutları.” Bu adımda uçuş bilgisayarları uygun anda ateşleme komutlarını işletiyor ve ateşleme gerçekleştiriyor. Son dördüncü aşama “Yörünge Kontrolü.” Ateşleme sonrası uydunun yeni yörüngesi hesaplanıyor. Operasyonun doğruluğu teyit ediliyor. Görev yörüngesine oturana kadar da bu işlemler tekrarlanıyor.
Uydumuz başarıyla fırlatıldı, ilk sinyal alındı. İlk ateşleme yapıldı. Diğer süreçler ise başarıyla devam ediyor. Bu işlemler tamamlandığında, TÜRKSAT 6A Dünya’dan en uzak yörüngede görev alan ilk milli uydumuz olacak.
Kısacası bu 6A’ya kimlerin kutlu elleri değdiyse, en sıkıntılı yerlerden geçerek başarıyla yoluna devam ediyor. Emeği geçenlere bir kez daha teşekkür.
YAZININ TAMAMINI OKUMAK İÇİN TIKLAYIN
Yazarın Diğer Yazıları
Bu gönderi kategorisi hakkında gerçek zamanlı güncellemeleri doğrudan bildirim almak için tıklayın.
