Türkiye’nin hava savunma sistemi ile ilgili tartışmalar sürüyor. S-400’lerin teslimatı tamamlandı ancak henüz ne zaman çalışacağı belli değil. ABD ile Patriot için görüşmeler sürüyor. Peki Türkiye’de şu an için hangi hava savunma sistemleri var?
Bloomberg haber ajansı, Çarşamba günü üst düzey bir Türk yetkiliye dayandırdığı haberinde Türkiye’nin ABD’den hava savunması takviyesi için Patriot füzesi talep ettiğini yazdı.
Perşembe günü CNN Türk’e konuşan Milli Savunma Bakanı Hulusi Akar ise, ABD’nin İdlib’de verebileceği destekle ilgili soruyu yanıtlarken, “Daha önce hava savunma bataryalarını bize gönderdiler. Çünkü ülkemize karşı hem hava, füze tehdidi var hem de bu konuda daha önce yaşanmış bazı olaylar var. Bu manada bir Patriot bataryası desteği olabilir” dedi.
Konuyla ilgili olarak BBC Türkçe’ye konuşan bir Türk güvenlik yetkilisi, ABD’nin Türkiye’nin hava savunması için NATO misyonu kapsamında yeniden bir Patriot füzesi göndermeye istekli olmadığını, bunun için başka bir NATO üyesi ülkeyle görüşmelerin sürdüğünü söyledi.
Ankara’da, Hatay’a yerleştirilmesi planlanan yeni Patriot füzesinin İspanya’dan ya da İtalya’dan gelebileceği yönünde değerlendirme yapılıyor. Peki Türkiye’de hangi füze savunma sistemleri var? İşte füze savunma sistemlerinin bulunduğu kentler ve gönderen ülkeler:
Gaziantep / ABD
2011 yılında Suriye’de başlayan savaş, 2012’de Türkiye’yi de doğrudan etkilemeye başladı. Ekim 2012’de de Suriye tarafından atılan top mermileri Şanlıurfa’nın Suriye sınırındaki Akçakale ilçesinde bir eve isabet etti ve 5 sivil hayatını kaybetti.
Bu gelişmelerin sonucunda Türkiye, 21 Kasım 2012’de, Suriye kaynaklı tehdide karşı, NATO anlaşmasının 4. Maddesi çerçevesinde ittifaka, hava savunmasının güçlendirilmesi talebini iletti. 4 Aralık 2012’de Brüksel’de düzenlenen NATO Dışişleri Bakanları toplantısında “Türkiye’nin ulusal hava savunmasının takviyesi konusunda” mutabakata varıldı.
Mutabakata varıldıktan bir süre sonra, Ocak 2013’te NATO kapsamında ilk Patriot füzesi, ABD’den geldi. ABD’den gelen Patriot füzeleri Gaziantep’e konuşlandırıldı. Ancak ABD, Ağustos 2015’te Gaziantep’te konuşlu Patriot füzelerini “tehdit algısının değişmesi sebebiyle” geri çekme kararı aldığını duyurdu.
Kahramanmaraş / Almanya ve İtalya
Aralık 2012’deki NATO kararı kapsamında, Almanya da 2 adet savunma füzesini Şubat 2013’te Kahramanmaraş’a yerleştirdi. 1 yıllığına gönderilen füzelerin süresi 2 kez uzatılarak 2015’e kadar Kahramanmaraş’ta kaldı.
2015’in Ağustos ayında, ABD ile eş zamanlı olarak Almanya da bataryaların süresini bir kez daha uzatmayacağını açıkladı. Aynı yılın Ekim ayında da Alman ordusu, Patriot füze savunma sistemlerinin devre dışı bırakıldığını duyurdu. Birkaç ay içinde de Alman askerleri ve füzeler Almanya’ya geri gönderildi.
Bir sonraki yılın ortasında, Haziran 2016’da, Kahramanmaraş’ta Almanya’dan kalan boşluk, İtalya’nın SAMP-T hava savunma sistemiyle dolduruldu. Fransa-İtalyan ortak yapımı 2 adet SAMP-T füzesi, biri opsiyonel biri yedekte olmak üzere Kahramanmaraş’a konuşlandırıldı.
Bu sırada Türkiye, uzun menzilli füze savunma sistemi satın almak için 2013’te açtığı ihaleyi kazanan Çin’le görüşmeleri sonlandırdığını duyurmuş; ikinci sıradaki İtalya-Fransa ortaklığıyla SAMP-T füzelerini satın almak için görüşmeler yürütmeye başlamıştı.
İtalya da bu füzelerin görev süresini birkaç kez uzattıktan sonra, Ekim ayında bir açıklama yaparak bir kez daha uzatma yapılmayacağını duyurdu. Ankara’ya da, 15 Kasım 2019 itibarıyla füzelerin ülkeden çekileceğini bildirdi.
3 Aralık 2019’da Milliyet gazetesine konuşan İtalya’nın Ankara Büyükelçisi Massimo Gaiani, “Yapılan anlaşmanın süresinin 2019’un sonunda dolduğu belliydi. Türkiye’nin Suriye’de yürüttüğü Barış Pınarı Harekâtı’na tepki olarak çekiliyor olduğuna ilişkin yapılan haberler gerçeği yansıtmıyor. Süreç Türkiye’nin bilgisi dahilinde yürüyor” açıklaması yaptı.
Adana / Hollanda ve İspanya
2012’de Türkiye’nin talebini ilk olarak iletmesinin ardından NATO’nun Türkiye’ye göndermeye karar verdiği 6 Patriot füzesinden diğer ikisi de Ocak 2013’te Hollanda’dan geldi ve Adana’ya yerleştirildi.
Hollanda’dan gelen Patriot füzelerinin ve yaklaşık 150 askerin görev süresi 2 yıldı. 2 yılın sonunda Hollanda, bu süreyi uzatmama kararı aldığını duyurdu.
Ocak 2015’te Hollanda çekilince yerine İspanya’nın 4 adet Patriot füzesi, NATO görevi kapsamında Adana’ya yerleştirildi. İspanya, 1 yıl olan görev süresini Ocak 2016 itibarıyla 6 aylık sürelerde yenilemeye devam etti.
Ekim 2019’da, Türkiye’nin başlattığı Barış Pınarı Harekâtı sonrası İspanya da sürenin 6 ay daha uzatılamayabileceğini açıkladı. İspanya Savunma Bakanı Margarita Robles, düşüncelerinin Patriot füzelerini geri çekmek yönünde olduğunu ancak “NATO’dan çıkacak karara bağlı kalacaklarını” belirtti.
24-25 Ekim’de Brüksel’de yapılan NATO Savunma Bakanları toplantısında, Türkiye’ye hava savunma desteğinin sürdürülmesi yönünde karar alındı. NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg ise, nihai kararı NATO üyelerinin vereceğini söylemişti.
Aralık 2019’da Londra’da düzenlenen NATO zirvesinde Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile görüşen İspanya Başbakanı Pedro Sanchez, İspanya’dan gönderilen Patriot füzelerinin Adana’daki varlığının süreceğini açıkladı. Füzelerin en az Mayıs 2020’ye kadar Türkiye’de kalacağını söyleyen Sanchez, bu kararın diğer NATO ülkeleri tarafından da kabul gördüğünü söyledi.
Rusya’dan alınan S-400’ler faaliyete geçmedi
Türkiye, biri opsiyonlu iki adet S-400 sisteminin satın alınması konusunda Rusya ile Aralık 2017’de anlaşmaya vardı. S-400’lerin teslimatına Temmuz 2019’da başlandı ancak sistem henüz faal hale getirilmiş değil.
S-400 savunma sisteminin ikinci batarya malzemeleri de Türkiye’ye Eylül ayında ulaştı. Milli Savunma Bakanlığı, S-400 sisteminin Nisan 2020’de faal hale gelmesinin planladığını bildirdi.
Bu gönderi kategorisi hakkında gerçek zamanlı güncellemeleri doğrudan bildirim almak için tıklayın.
