SpaceX ve NASA ISS’i nasıl düşürecek?

Yaklaşık 24 yıldır kesintisiz olarak görev yapan Uluslararası Uzay İstasyonu (ISS) emekliye ayrılacak. Ancak bunun ne şekilde olacağı hala tartışılıyor.

Bu hafta, Elon Musk’in şirketi SpaceX geliştireceği özel Dragon kapsülleri kullanılarak ISS’yi zamanı dolduğunda yörüngeden çıkarmakla görevlendirildi.

Geçtiğimiz ay ISS’i düşürmek için anlaşan NASA ve SpaceX, Çarşamba günü uygulanacak prodesürlerin ana hatlarını açıkladı. Uzay istasyonu 32. yılına ulaştığında, diğer bir deyişle 2013 yılı başında yörüngeden çıkarılarak Dünya’da bir okyanusa düşürülecek.

NASA, Dünya dışında inşa edilmiş en büyük yapı olan istasyonu düşürmesi için SpaceX ile 843 milyon dolarlık bir anlaşma yaptı.

İşte ISS’nin nihayet nasıl hizmet dışı bırakılacağı ve önündeki zorluklar.

ISS neden düşürülüyor?

Uzay istasyonu şimdiden yaşlanma belirtileri gösteriyor.

Rusya ve ABD ISS’in ilk parçalarını 1998’in sonlarında fırlattı ve astronotlar iki yıl sonra uzay istasyonuna taşındı. Avrupa ve Japonya kendi parçalarını ekledi ve Kanada robotik kolların eklenmesini sağladı.

2011 yılında istasyon, bir futbol sahası büyüklüğüne ve yaklaşık 430 bin kg’lık bir kütleye ulaşmıştı.

NASA istasyonun en az 2030 yılına kadar dayanacağını tahmin ediyor. Hedef; o zamana kadar özel şirketlerin kendi uzay istasyonlarını fırlatması ve NASA’nın birçok müşteri gibi olması.

Halihazırda yürürlükte olan bu strateji, NASA’yı Ay’a odaklanma ve Mars’a seyahat etme konularına odaklanmasını sağlayacaktır. NASA istasyonun ömrünü uzatmaya da karar verebilir.

Neden Dünya’ya geri getirilmiyor?

NASA uzay istasyonunu söküp parçalarını Dünya’ya geri taşımayı ya da özel şirketlerin parçaları kurtarmasına izin vermeyi düşündü.

Ancak NASA’ya göre istasyon hiçbir zaman yörüngede parçalara ayrılmak üzere tasarlanmadı. Böyle bir çaba hem pahalı hem de sökme işlemini gerçekleştirecek astronotlar için riskli olacaktı.

Ayrıca, her şeyi indirecek NASA’nın eski mekikleri kadar büyük bir uzay aracı da yok. Bir başka seçenek de boş istasyonu daha yüksek, daha istikrarlı bir yörüngeye çıkarmak olabilir.

Ancak lojistik sorunlar ve uzay çöpü riskinin artması nedeniyle bu da reddedildi.

Nasıl indirilecek?

Uzay araçları, uzay istasyonunu periyodik olarak yükselterek yaklaşık 420 km yükseklikteki bir yörüngede kalmasını sağlıyor. Aksi takdirde, yörüngeden kontrolsüz bir şekilde alçalmaya devam edecektir.

NASA, Güney Pasifik’in uzak bir bölümünde ya da muhtemelen Hint Okyanusu’nda güvenli bir iniş sağlamak istiyor. Bu da istasyona kenetlenecek ve onu okyanusa doğru yönlendirecek bir uzay aracının fırlatılması anlamına geliyor.

NASA, 2.000 km uzunluğundaki enkaz alanında, boyutları bir mikrodalga fırından bir sedana kadar değişecek parçaları kurtarabilmeyi umuyor.

NASA ve ortakları bu iş için üç Rus tedarik gemisini kullanmayı düşündüler. Ancak daha sağlam bir araca ihtiyaç vardı.

Bunun üzerine Haziran ayında yapılan çağrıda, SpaceX yörüngeden çıkarma aracı ihalesini kazandı.