Vilnius üzerinde uçan ve patlayıcı taşıyan Rus yapımı insansız hava aracı askeri bölgeye düştü. Yetkililer, olayın NATO hava sahasını hedef alan bir provokasyon olabileceğini belirterek acil savunma desteği çağrısı yaptı.
Litvanya‘nın başkenti Vilnius, 28 Temmuz sabahı Rus yapımı olduğu değerlendirilen bir insansız hava aracı tarafından hedef alındı. Belarus’tan Litvanya hava sahasına giren ve başkent semalarında uzun süre uçuş gerçekleştiren Gerbera tipi İHA, yaklaşık 100 kilometre mesafe kat ettikten sonra Jonava bölgesindeki Gaižiūnai askeri eğitim alanına düştü. Litvanya Savcılığı, aracın aktif bir savaş başlığı taşıdığını açıkladı.
Litvanya’da 10 Temmuz ve 28 Temmuz tarihlerinde iki ayrı Rus menşeili insansız hava aracının Belarus üzerinden hava sahasına girmesi, ülke içinde güvenlik endişelerini artırırken, NATO’ya yönelik hava savunması çağrılarını da beraberinde getirdi. Litvanya makamları, yaşanan olayları ittifakın doğu kanadındaki savunma zafiyetine işaret eden bir “uyanış sinyali” olarak değerlendirdi.
Vilnius semalarında sabah saat 05.00 sularında alçak irtifadan gelen ve “çim biçme makinesi benzeri” olarak tanımlanan ses, yerel halkı tedirgin etti. Litvanya ordusu daha sonra İHA’nın Belarus’tan ülkeye giriş yaptığını doğruladı. Söz konusu İHA, ancak günler sonra 1 Ağustos’ta Jonava bölgesinde bulundu.
Yaklaşık iki kilo patlayıcı tespit edildi
Litvanya Başsavcısı Nida Grunskienė, düzenlediği basın toplantısında, “Mevcut verilere dayanarak, Gaižiūnai eğitim alanında bulunan insansız hava aracının […] bir Gerbera drone olduğu anlaşılıyor” dedi. Grunskienė, aracın yaklaşık iki kilogram patlayıcı taşıdığını ve yükün askeri uzmanlarca etkisiz hale getirildiğini bildirdi.
İran yapımı Shahed başıboş mühimmatlarına benzeyen Gerbera tipi insansız hava araçlarının, radar tespiti zor ve ağırlıklı olarak kontrplak ile plastikten üretildiği kaydedildi. Kanat açıklığı ve genel silueti, Rusya’nın Ukrayna savaşında kullandığı Shahed modelleriyle örtüşen Gerbera’nın Tataristan’daki Alabuga Özel Ekonomik Bölgesi’nde üretildiğine inanılıyor. Araçların başlangıçta yem olarak kullanılması için tasarlandığı, ancak keşif ve başıboş mühimmat olarak da değerlendirildiği bildirildi.
Nereden ve nasıl geldiği bilinmiyor
Söz konusu İHA’ların Rusya mı yoksa Belarus tarafından mı fırlatıldığı resmi olarak bilinmiyor. Litvanya makamları, İHA’ların başlangıçta Ukrayna’daki bir hedefe yönelik planlandığını ancak elektronik harp ve GPS sapması nedeniyle rotasının değişerek Litvanya’ya yöneldiği hipotezi üzerinde duruyor. Ancak askeri kaynaklar, Gerbera’nın yaklaşık 600 kilometrelik menziliyle, cephe hattından 800 kilometre uzaktaki Gaižiūnai’ye ulaşmasının düşük olasılık olduğunu ifade ediyor. Bu durum, olayın bir test uçuşu ya da kasıtlı bir provokasyon olabileceği yorumlarına neden oldu.
Litvanya Hava Kuvvetleri Kurmay Başkanı Albay Dainius Paškevičius, ülkede modern orta ve uzun menzilli radar sistemlerinin bulunduğunu, ancak bazı alçak irtifalı hedeflerin parazitler nedeniyle tespit edilemediğini vurguladı. Paškevičius, “Patlayıcının türüne ve yapısına bağlı olarak iki kilogram az ya da çok şey ifade edebilir. […] Sihirli bir değnek yok; çok katmanlı, çok sensörlü bir yaklaşım gerekiyor”
Alman Tuğgeneral Christian Freuding’in, Rusya’nın gelecekte tek bir koordineli saldırıda 1.000 ila 2.000 İHA kullanabileceğine ve bunun savunma sistemlerini alt edebileceğine dair uyarıları da Litvanya’daki endişeleri pekiştirdi.
NATO’ya ilave hava savunma talebi
Litvanya Dışişleri Bakanı Kęstutis Budrys, olayın ardından yaptığı açıklamada, “Bu sadece Litvanya hava sahası değil. Bu NATO hava sahasıdır. Bu AB’nin güvenliğidir” ifadesini kullandı.
Budrys, Litvanya Milli Savunma Bakanı Dovilė Šakalienė ile birlikte, NATO Genel Sekreteri Mark Rutte’ye ilave hava savunma sistemlerinin Litvanya’ya konuşlandırılması için resmi mektup gönderdiklerini açıkladı. Bahsi geçen önlemler arasında, Ukrayna’da test edilen yüksek hızlı önleme dronları gibi sistemlerin de yer alabileceği değerlendiriliyor.
Bu gönderi kategorisi hakkında gerçek zamanlı güncellemeleri doğrudan bildirim almak için tıklayın.
