MSB’den C-130 kararı: İncelemeye alındı

Milli Savunma Bakanlığı (MSB), C-130 tipi askeri nakliye uçaklarının uçuşlarının 12 Kasım itibarıyla tedbiren durdurulduğunu açıkladı.

Bakanlıktan yapılan bilgilendirmede, “C-130 uçaklarımızın uçuşları 12 Kasım itibarıyla tedbiren durdurulmuştur. Detaylı teknik incelemeler sonrası incelemesi tamamlanan uçakların uçuşları tekrar başlayacaktır.” ifadeleri kullanıldı.

Milli Savunma Bakanlığı haftalık basın bilgilendirme toplantısında, Gürcistan-Azerbaycan sınırında düşen askeri kargo uçağına ilişkin detaylı açıklama yapıldı:

“Düşen C-130 uçağımız ile ilgili dezenformasyon çabaları hususunda gerekenleri dün Sayın Cumhurbaşkanımız söyledi. Bunun yanında Bakanlığımızca, şehit verilen bu gibi olaylarda öncelikle arama kurtarma çalışmaları yürütülmekte şehit personelin naaşına ulaşılmasını müteakip, içerisinde sağlık personelinin de yer aldığı bir heyet tarafından, aile bireylerine eş zamanlı olarak bilgi verilmektedir. Bu husus benzer tüm olaylarda standart olarak işletilmektedir. Bu kapsamda, olayla ilgili sağlıklı bilgilendirme yapılması ve ailenin içinde bulunacağı hassas ruhsal durum sebebiyle ortaya çıkabilecek olumsuzlukların önlenmesi amacıyla, şehidin kimlik bilgileri, aileye bilgi verilene kadar herhangi bir kişi veya kurumla paylaşılmamaktadır. Hiçbir anne baba evladının, hiçbir eş eşinin, hiçbir evlat annesinin veya babasının şehadetini sosyal medya ya da televizyondan öğrenmemelidir. 11 Kasım’da meydana gelen uçak kazasının ardından, Gürcistan ve Azerbaycan yetkilileriyle koordineli olarak başlatılan arama kurtarma faaliyetleri devam ederken, Bakanlığımızca henüz resmi bir açıklama yapılmadan, bazı sosyal medya kullanıcıları tarafından yasal olmayan yollarla temin edilen şehitlerimizin kimlik bilgilerinin paylaşıldığı görülmektedir. Şehitlerimizin kimlik bilgilerini resmi açıklamalar yapılmadan önce paylaşan hesaplar tespit edilmiş olup, haklarında suç duyurusunda bulunulmuştur. Şehit ailelerinin acısını bile umursamadan şehit bilgilerini ilk paylaşma yarışına giren bu tür sosyal medya arsızlarına karşı yaptırımların yetersiz olduğu da maalesef bir gerçektir.”

Açıklamada, olayın öncesine ve sonrasına ilişkin olarak zaman çizelgesine göre bilgilendirme yapıldı.

Yapılan bilgilendirmede şu ifadelere yer verildi:

“11 Kasım’da Hava Kuvvetleri Komutanlığı 12’nci Hava Ulaştırma Ana Üs Komutanlığına ait 68-1609 kuyruk numaralı C-130E tipi ulaştırma uçağımız, saat 09.02’de Kayseri’den Azerbaycan’ın Gence iline personel ve malzeme nakli göreviyle havalanmış, saat 11.06’da Gence’ye emniyetli şekilde iniş yapmıştır. Zafer Günü etkinlikleri kapsamında Azerbaycan’da uçuş yapan  F-16’larımızın 10 kişilik bakım ekibi ve muhtelif uçak bakım malzemesini getirmek maksadıyla 13.15’te 5’inci Ana Jet Üs Komutanlığı’na (Merzifon) intikal için toplam 20 personel ile tekrar kalkmıştır. Kalkış sonrası saat 13.50’de Tiflis Hava Trafik Kontrol Merkeziyle son kez telsiz teması kurulmuş, bu saatten sonra uçakla radyo ve radar teması kesilmiştir. Akabinde Tiflis Hava Trafik Kontrol Merkezi tarafından yapılan çağrılara herhangi bir yanıt alınamamıştır. Saat 14.34’te, TUAF 543 çağrı kodlu uçağımızın Tiflis’in güneyinde Azerbaycan-Gürcistan sınırında henüz bilinmeyen bir sebeple düştüğü bilgisi alınmıştır.”

“Şehitlerin naaşları tören sonrası defin yerlerine uğurlanacak”

Olayın öğrenilmesiyle birlikte arama kurtarma çalışmalarına Azerbaycan ve Gürcistan makamları ile koordineli olarak derhal başlandığına ve eş zamanlı olarak bir insansız hava aracının bölgeye gönderildiğine dikkati çekildiği açıklamada, şöyle devam edildi:

“Gürcistan arama kurtarma ekipleri tarafından 15.02’de uçağın enkazına ulaşılmış, kaza kırım heyetimizin inceleme yapması maksadıyla bölge 17.00’de emniyete alınmıştır. Sayın Bakanımız, enkaz arama kurtarma çalışmaları hakkında Gürcistan Savunma Bakanı, Azerbaycan Savunma Bakanı ve Azerbaycan Genelkurmay Başkanı ile görüşmeler yapmıştır. Bölgeye intikal ettirilen arama kurtarma ve kaza kırım ekibimiz, düşen uçağımızın enkazında arama kurtarma faaliyetine hızlı reaksiyon göstererek tüm imkanlarını seferber eden Gürcistan arama kurtarma ekipleriyle birlikte koordineli olarak 12 Kasım 06.30’da başlamıştır. Yapılan incelemede uçakta bulunan 20 kahraman silah arkadaşımızın şehit olduğu anlaşılmıştır. Şehit olan kahraman silah arkadaşlarımızın aziz naaşlarına ulaşılmış, bugün ülkemize getirilmeleri planlanmaktadır. Şehitlerimizin aziz naaşları ülkemize getirilmesini müteakip yapılacak tören sonrası defin yerlerine uğurlanacaktır.”

Olayın meydana geliş sebebinin, kaza kırım ekibinin detaylı incelemesi sonrası açıklığa kavuşacağı vurgulanan açıklamada, “Sonucun en kısa zamanda alınabilmesi için çalışmalarımız sürdürülmektedir. Enkaz arama kurtarma çalışmalarında hızlı reaksiyon göstererek tüm imkanlarını seferber eden Gürcistan ve Azerbaycan makamlarına teşekkür ediyoruz. Bizleri derin bir acı ve üzüntüye boğan bu olayda hayatını kaybeden aziz şehitlerimize bir kez daha Allah’tan rahmet, kederli ailelerine, Türk Silahlı Kuvvetleri ile asil milletimize başsağlığı ve sabır diliyoruz.” denildi.

İddialara ilişkin sorular ve yanıtları

Açıklamada, düşen uçağa ilişkin iddialar soru ve cevaplar üzerinden yanıtlandı.

Söz konusu açıklamalarda şu ifadeler yer aldı:

“1. Uçakta mühimmat taşınıyor muydu?

Uçağımızda personel ve uçak bakım malzemesi bulunmaktaydı. Uçakta mühimmat yoktu.

2. Uçağın düşüş nedeni konusunda bir bulgu var mı?

Şu an bu konuda bir şeyler söylemek için erken. Devam eden kaza kırım incelemesi sonrası olayın meydana geliş sebebi açıklığa kavuşacaktır.

3. Radar kayıtlarında aynı dakikalarda bölgede bir helikopterin tespit edildiği doğru mu?

Uçağımız düştükten sonra bölgeye giden ve uçağımızla irtibat sağlamaya çalışan Gürcistan’a ait helikopterdir.

4. Suudi Arabistan tarafından hizmet dışına çıkarılan uçağın satın alındığı doğru mu?

Bahse konu uçak 21 Ocak 2012 tarihinde Suudi Arabistan’dan satın alınmış, bakımlarının yapılmasını müteakip 2014’de envantere alınmıştır. Modernizasyonu yapılarak 2022’den itibaren kullanıma verilmiştir. Bu tarihten günümüze kadar düzenli bakımlarla hizmette kullanılmıştır. Ancak iddia edildiği gibi kullanıcı ülke tarafından hizmet dışına çıkarılan değil, ihtiyaç fazlası uçaktır. C-130 uçakları Suudi Arabistan tarafından da kullanılmaya devam etmektedir.

5. Düşen uçak eski ve bakımları yetersiz miydi?

Eski uçak yoktur, bakımsız uçak vardır. Bahse konu uçakların bakımları ülkemiz tarafından düzenli olarak yapılmaktadır. C-130 uçakları halihazırda 70’ten fazla ülkede aktif olarak kullanılmaktadır. Düşen uçağın bakım geçmişi incelendiğinde, uçağa Erciyes Aviyonik modernizasyonu uygulandığı, planlı gövde, motor ve pervane bakımlarının zamanında yapıldığı, en son bakımının 11 Eylül-12 Ekim 2025 tarihleri arasında yapıldığı tespit edilmiştir.

6. Karakutunun incelenmek maksadıyla ülkemize getirildiği doğru mu?

Düşen uçağımıza ait karakutu olarak tabir edilen FDR (FLIGHT DATA RECORDER) ve CVDR (COCKPIT VOICE DATA RECORDER) cihazları incelenmek maksadıyla ülkemize getirilmiş, Ankara’da incelemeye alınmıştır.

7. Envanterde bulunan diğer C-130 uçakları uçuşlarına devam edecek mi?

Uçaklarımızın uçuşları 12 Kasım 2025 itibarıyla tedbiren durdurulmuştur. Detaylı olarak tüm teknik incelemeler yapılıp kontrolleri sonrasında incelemesi tamamlanan uçakların uçuşları tekrar başlayacaktır.”