Yeni kanıtlara göre, uçağın düşmesine neden olan füze saldırısı Rus ordusu tarafından gerçekleştirilmiş olabilir. Kazada 38 yolcu hayatını kaybetmiş, 29 kişi de yaralanmıştı.
25 Aralık 2024’te düşen Azerbaycan Hava Yolları’na (Azal Airlines) ait 8243 sefer sayılı uçuşun arkasında Rus askeri güçlerinin olduğu, salı günü Azerbaycan merkezli Minval haber sitesi tarafından yayımlanan bir ses kaydı ve mektupla öne sürüldü.
Minval, kendilerine gönderilen isimsiz bir mektupta “tanıklıklar, ses kayıtları ve teknik detaylar” bulunduğunu ve o gün kullanılan iletişim ekipmanlarında “teknik yetersizlikler” olduğunu aktardı.
Mektubun, Rus hava savunma subayı Yüzbaşı Dmitry Sergeyeviç Paladichuk tarafından imzalandığı iddia edilirken, bu subayın, füze saldırısını Rusya Savunma Bakanlığı’nın doğrudan talimatıyla gerçekleştirdiği öne sürüldü.
Euronews, haberde yer alan iddiaların doğruluğunu bağımsız olarak teyit edemedi.
Salı günü yayımlanan haberde, mektupta şu ifadelere yer verildiği bildirildi: “Yüzbaşı Paladichuk, 24-25 Aralık tarihleri arasında Grozni yakınlarında görevliydi. Olay günü saat 05.40’ta birliğine tam muharebe hazırlığı emri verildi.”
Mektupta ayrıca, “Zayıf mobil sinyal ve işlevsiz kablolu iletişim nedeniyle koordinasyon büyük ölçüde dengesiz mobil bağlantılar üzerinden sağlandı,” denildi.
“08.11’de radarla potansiyel bir hedef tespit edilip izlendi. Yoğun sis nedeniyle görsel doğrulama yapılamadı, ancak Paladichuk telefondan gelen emirle hedefi vurmak için iki füze ateşledi.”
Mektupta, “Her iki füze fırlatıldığında hedefin koordinatları, hızı ve yönü detaylı şekilde kayda geçirildi. İlk füze hedefi ıskaladı; ikinci füze ise uçağa yeterince yakın bir noktada patlayarak şarapnel parçalarının gövdeye isabet etmesine yol açtı,” ifadeleri yer aldı.
Haberde, mektuptaki iddiaları desteklediği düşünülen üç sesli mesajın incelediği de öne sürüldü. Bu ses kayıtlarında, operasyonel emirlerin verildiği, iki füzenin ateşlendiği ve patlamadan yayılan şarapnellerin uçağa isabet ettiği aktarılıyor.
Haber sitesinin yayınladığı ses kaydında, Rusça konuşan bir kişinin askeri komutlar verdiği, füze ateşleme talimatında bulunduğu, füze seslerinin duyulduğu, ardından “hedef ıskalandı” dediği ve ikinci füze için tekrar emir verdiği işitiliyor.
Olay günü, Azerbaycan hükümet kaynakları Euronews’e yaptıkları açıklamada, Grozni üzerinde drone faaliyetleri sırasında Rusya’nın yerden havaya füze ateşlediğini ve bu füzenin 8243 sefer sayılı uçağa çarptığını söyledi.
Füzenin patlamasıyla oluşan şarapnellerin yolculara ve kabin ekibine zarar verdiği ve uçağın kontrolünün kaybedilmesine yol açtığı belirtildi.
Uçağın pilotlarının acil iniş talebine rağmen hiçbir Rus havaalanına iniş izni verilmediği ve uçağın Hazar Denizi’ni geçerek Kazakistan’ın Aktau kentine yönlendirildiği, ancak burada acil iniş yapmaya çalışırken düştüğü ve 38 kişinin öldüğü, 29 kişinin yaralandığı ifade edildi.
Olaydan sonra yayınlanan bazı raporlarda, uçağın bir Rus Pantsir-S1 hava savunma sistemi tarafından vurulduğu iddia edildi.
Kazadan üç gün sonra, 28 Aralık 2024’te, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev ile yaptığı telefon görüşmesinde özür dilemişti. Ancak Putin, Rusya’nın sorumluluğunu doğrudan kabul etmedi; kazayı “trajik bir olay” olarak niteledi.
Aliyev, 29 Aralık’taki ulusa sesleniş konuşmasında, “Bu uçağın Rusya tarafından düşürüldüğünü tam bir netlikle söyleyebiliriz (…) Bilerek yapıldığını söylemiyoruz ama en nihayetinde bunu yaptılar,” dedi.
Aliyev, Rusya’dan üç talepte bulunduklarını açıkladı:
- Rusya Azerbaycan’dan özür dilemeli,
- Suçlarını kabul etmeli,
- Sorumluları cezalandırmalı ve hem devlete hem de yolculara tazminat ödemeli.
Aliyev, ilk talebin zaten yerine getirildiğini, çünkü Putin’in 28 Aralık’ta özür dilediğini belirtti.
Kremlin, olay sırasında Grozni yakınlarında hava savunma sistemlerinin, Ukrayna’nın drone saldırılarını engellemek için ateş açtığını duyurmuştu.
Kazanın ardından bazı Rus askeri blog yazarları, patlamanın Çeçenistan’ın Naurskiy bölgesi üzerinde gerçekleştiğini, burada hava savunma sistemlerine sahip birçok Rus askeri birliğinin konuşlu olduğunu, bu bilgilere açık kaynaklardan ulaşıldığını iddia etti.
Uçak kazasında Rus ordusunu suçlayan yeni iddialar, Azerbaycan ile Rusya arasındaki yargı süreçlerinin hızla artıp ilişkilerin en kötü noktaya ulaştığı bir dönemde gündeme geldi.
Bu gönderi kategorisi hakkında gerçek zamanlı güncellemeleri doğrudan bildirim almak için tıklayın.
